2013-cü ilin birinci rübü ərzində AÇG layihəsinə $198 milyon əməliyyat məsrəfləri və $648 milyon əsaslı məsrəflər xərclənmişdir. Bütün il üçün AÇG əməliyyatlarına $861 milyon əməliyyat məsrəfləri və $2 milyard 514 milyon əsaslı məsrəflər xərclənəcəyi gözlənilir.
Hasilat
Birinci rübdə AÇG-nin Çıraq, Mərkəzi Azəri, Qərbi Azəri, Şərqi Azəri və Dərinsulu Günəşli platformalarından birlikdə gündə orta hesabla 662 000 barel (b/g) (və ya ümumilikdə üç ay ərzində 59,6 milyon barel, yəni təqribən 8,06 milyon ton) neft hasil edilib.
Rübün sonunda bizim ümumilikdə AÇG-də 64 hasilat quyumuz və 30 injektor quyumuz istismarda idi ki, bunlar da aşağıdakılardır:
Çıraqda 14 quyu istismarda olub (10 hasilat və 4 suvurma quyusu) və rüb ərzində oradan orta hesabla gündə 70 000 barel neft hasil edilib.
Mərkəzi Azəridə (MA) 21 quyu istismarda idi (15 hasilat, 5 qaz injektor və bir suvurma quyusu) və rüb ərzində oradan gündə orta hesabla 148 000 barel hasilat əldə edilib.
Qərbi Azəridə (QA) 21 quyu istismarda idi (16 hasilat və 5 suvurma quyusu) və birinci rüb ərzində oradan gündəlik orta hesabla 195 000 barel neft hasilatı əldə edilib.
Şərqi Azəridə (ŞA) 16 quyu istismarda idi (12 hasilat və 4 suvurma quyusu) və oradan ötən rüb gündəlik orta hesabla 119 000 barel hasilat əldə edilib.
Dərinsulu Günəşlidə (DərSG) 22 quyu istismarda idi (11 hasilat və 11 suvurma quyusu) və rüb ərzində oradan gündəlik orta hesabla 130 000 barel hasilat əldə edilib.
Səmt qazı
AÇG yatağının operatoru olaraq BP 2013-cü ilin I rübü ərzində Dərinsulu Günəşli platformasından hasil edilən səmt qazını 28” ölçülü sualtı qaz kəməri vasitəsilə birbaşa Səngəçal terminalına və oradan da bu ölkənin daxili istifadəsi üçün Azəriqaz dövlət qaz şəbəkəsinə göndərməkdə davam etmişdir.
Azəridəki üç platformadan - Mərkəzi, Qərbi və Şərqi Azəri – səmt qazı yataqdaxili sualtı qaz boru kəmərləri vasitəsilə Mərkəzi Azəridəki kompressor və suvurma platformasına (KSVP) göndərilmiş və oradan da onun bir hissəsi təzyiqi saxlamaq məqsədilə yenidən kollektora vurulmuş, qalan hissəsi isə elə həmin 28” ölçülü sualtı qaz kəməri vasitəsilə Səngəçal terminalına nəql edilərək ölkənin daxili istifadəsi üçün Azəriqaz şəbəkəsinə təhvil verilmişdir. Hal-hazırda Mərkəzi Azəridə beş quyudan laya qaz vurma əməliyyatları davam edir.
Çıraq platformasında hasil edilmiş səmt qazının bir hissəsi isə mövcud 16” ölçülü sualtı qaz boru kəməri vasitəsilə ARDNŞ-nin “Neft Daşları”ndakı kompressor stansiyasına göndərilmişdir.
I rüb ərzində biz ARDNŞ-yə gündə təxminən 5,4 milyon kub metr (təxminən 189 milyon standart kub fut), ümumilkdə isə 0,5 milyard kub metr (17 milyard kub futdan afrtıq) AÇG səmt qazı vermişik. Bütün il üçün ARDNŞ-yə təqribən 1,2 milyard kub metr (təqribən 44 milyard standart kub fut) AÇG səmt qazı təhvil verilməsi planlaşdırılır.
AÇG üzrə qazma və tamamlama fəaliyyətləri
2013-cü ilin birinci rübündə AÇG-də bir neft hasilat quyusu və bir suvurma quyusu qazılmışdır. Bundan əlavə, Dədə Qorqudda, Şərqi Azəridə, Mərkəzi Azəridə və Çıraqda tamamlama işləri davam etmişdir.
Çıraq: A16w hasilat quyusunun qazma əməliyyatları başa çatıb və bu quyu aprelin əvvəllərində istismara verilib. Bunun ardınca A09 quyusunda intervensiya əməliyyatları aparılıb. Bu il üçün qalan planlar daha iki hasilat quyusunu – üçüncü rübdə A14u və dördüncü rübdə A06x quyularını, təhvil verməkdir. Bundan əlavə ikinci və dördüncü rüblərdə intervensiya əməliyyatları da nəzədə tutulur.
Mərkəzi Azəri: Yanvar ayında B18y və B14 quyularında intervensiya əməliyyatları aparıldı. Yanvarın 21-də B23z hasilat quyusunu qazmağa başladıq, ümümu dərinliyədək uğurla qazdıq, aprelin 28-də quyunu istismara verdik. Bundan sonra B10 və B05 quyularında intervensiya əməliyyatları aparılacaq.
2013-cü il üçün qalan planlar bu intervensiya əməliyyatlarını bitirmək və üçüncü rübdə B26 qaz injektor quyusunu təhvil verməkdir. Dördüncü rübə isə intervensiya əməliyyatları, həmçinin B27 hasilat quyusunun qazılması planlaşdırılır. Bu quyunun 2014-cü ilin birinci rübündə təhvil veriləcəyi gözlənilir.
Qərbi Azəri: C27 hasilat quyusu tamamlanaraq martın 31-də istismara verildi. Bunun ardınca intervensiya əməliyyatları aparılır.
Bu ilin qalan hissəsi üçün planlar ikinci rübdə intervensiya əməliyyatlarını başa çatdırmaq və C30 hasilat quyusunu qazmaqdır.
Şərqi Azəri: Yanvar ayında D07 quyusunda intervensiya əməliyyatlarını başa çatdırdıq. Sonra D22 hasilat quyusunu qazdıq və bu quyu tamamlanaraq aprelin 17-də istismara verildi. Sonra qum şırnağını dayandırmaq məqsədilə D05 quyusunda intervensiya əməliyyatları başlandı. Bu intervensiya əməliyyatları, D03 və D08 quyularında aparılacaq işlər və vacib inspeksiya işləri də daxil olmaqla, iyulun sonunadək davam edəcək.
2013-cü il üçün qalan plan dördüncü rübdə D23 suvurma quyusunu qazmaqdır.
Dərinsulu Günəşli: Yanvarın əvvəlində E01 quyusunda intervensiya əməliyyatlarını başa çatdırdıq. Bunun ardınca E17 hasilat quyusunu qazmağa başladıq. Bu quyunu may ayında təhvil vermək, sonra isə qazma qurğusunda beş ildən bir olan profilaktik işlər aparmaq planlaşdırılır. Daha sonra intervensiya əməliyyatları aparmaq və bu işləri üçüncü rübün ortalarınadək başa çatdırmaq planlaşdırılır. Bunun ardınca E18 hasilat quyusunu qazmağa başlayacağıq və bu quyunun təhvil verilməsi bu ilə planlaşdırılır.
2013-cü ilin birinci rübündə Dədə Qorqud qazma qurğusu H06 sualtı suvurma quyusunu başa çatdırdı və təhvil verdi. Bunun ardınca mart ayında H05 suvurma quyusuna yenidən daxil olduq, kollektoradək qazdıq, tamamlama işləri apardıq və bu quyu aprelin 27-də təhvil verildi. Bunun ardınca Dədə Qorqud qazma qurğusu ilə H07 suvurma quyusunu qazacaq və üçüncü rübdə H07 pilot quyusu ilə H07z quyusunun qazılması vaxtları arasında GCA07 quyusunda karotaj əməliyyatları aparacağıq.
H08 sualtı suvurma quyusunun qazma əməliyyatlarına başlamaq dördüncü rübə planlaşdırılır. Indiki planlara görə bu quyu 2014-cü ilin birinci rübündə təhvil veriləcək.
İxrac əməliyyatları
AÇG və Şahdəniz yataqlarından neft və qazın sualtı boru kəmərləri vasitəsilə Səngəçal terminalına göndərilməsi davam etmişdir.
Terminalın texniki emal sistemlərinin gündəlik gücü hazırda 1,2 milyon barel neft və Şahdəniz qazı üçün 966 milyon standart kub fut və ya 27,4 milyon standart kub metr qaz, ümumi qaz emalı və ixracı gücü isə (AÇG səmt qazı da daxil olmaqla) gündəlik təqribən 41,5 milyon standart kub metr təşkil edir.
Qaz terminaldan əsasən Cənubi Qafqaz Boru Kəməri (CQBK) və terminalın qaz emalı obyektlərini Azəriqazın qazpaylama sistemi ilə birləşdirən ARDNŞ-yə məxsus qaz kəməri ilə ixrac olunur.
Birinci rüb ərzində terminal 71 milyon barel neft (o cümlədən 61 milyon barel Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) vasitəsilə, 8 milyon bareldən artıq Qərb İxrac Boru Kəməri marşrutu (QİBK), təxminən 1.4 milyon barel dəmir yolu vasitəsilə və təxminən 0.5 milyon barel kondensat ixrac kəməri vasitəsilə ) ixrac etmişdir.
Terminal həmçinin rüb ərzində gündəlik orta hesabla 27 milyon standart kub metr (təxminən 951 milyon standart kub fut) Şahdəniz qazı ixrac etmişdir.
Çıraq Neft Layihəsi (ÇNL)
2013-cü ilin birinci rübü ərzində ÇNL üzrə tikinti fəaliyyətləri təhlükəsizlik qaydalarına, qrafik və plana uyğun şəkildə davam edib.
İndiyədək layihə ÇNL ilə bağlı tikinti işlərinin aparıldığı bütün tikinti-quraşdırma sahələrində çox yaxşı irəliləyib və ümumilikdə iş həcminin 88%-i əməyin təhlükəsizliyinə çox yüksək səviyyədə nail olmaqla tamamlanıb.
Qərbi Çıraq platformasının dayaq bloku aprelin 14-də Heydər Əliyev adına Bakı Dərin Özüllər Zavodunun (BDÖZ) tikinti-quraşdırma sahəsindən dənizdə quraşdırılmaq üçün yola salındı. Aprelin 20-də dayaq blokunun suya salınması və bərkidilməsi əməliyyatları aparıldı. Qərbi Çıraq platformasının dayaq bloku 2012-ci ilin oktyabr ayının 20-dən tam hazır idi və BDÖZ tikinti-quraşdırma sahəsinin yanalma limanında təhlükəsiz şəkildə STB-1 daşıma barjasına yüklənərək ÇNL ərazisində aparılan planlaşdırılmış dəniz işlərinin, o cümlədən öncə qazma və sualtı boru kəmərləri inşası əməliyyatlarının başa çatmasını gözləyirdi. Dayaq blokunun dənizdəki əraziyə daşınması, suya endirilməsi və quraşdırılması əməliyyatları ətraflı planlaşdırılmışdır və bu işlərin, hava imkanları da nəzərə alınmaqla, təqribən 45 günə başa çatacağı gözlənilir. Qərbi Çıraq platformasının dayaq bloku Xəzərdə indiyədək tikilmiş ən ağır blokdur və o, BDÖZ-dəki yerli tikinti-quraşdırma infrastrukturundan istifadə edilməklə büsbütün ölkə daxilində inşa edilmişdir. Blokun tikintisinə 2000 insan, o cümlədən subpodratçı və təchizatçı mütəxəssislər cəlb olunmuşdu. İşçi qüvvəsinin təxminən 96% azərbaycanlılar olub. Dayaq blokunu yerli şirkət olan və indi bütünlüklə ARDNŞ-yə məxsus BOS Şelf şirkəti inşa edib.
Qərbi Çırağın dayaq blokunun ümumi çəkisi 18,200 (1500 tonluq üzmə pantonları da daxil olmaqla) tondur. Onun hündürlüyü təxminən 185 metrdir və ümumi çəkisi 6700 ton olan 13 payası (12 üstəgəl biri ehtiyat məqsədilə), yeddi dikborusu, səkkiz j-şəkilli borusu və on kessonu var. Dayaq bloku suyun dərinliyi təxminən 170 metr olan yerdə quraşdırılacaq.
ATA (Bibi-Heybətdəki AMEC-Tekfen-Azfen) tikinti-quraşdırma sahəsində üst modulların tikintisi təxminən 97% tamamlanıb və dənizə yola salınması bu ilin üçüncü rübünə planlaşdırılır.
Azərbaycanın dünya səviyyəli tikinti-quraşdırma sahələrinin tarixində ilk dəfə olaraq ÇNL platformasının quraşdırma işləri 100% ölkə daxilində həyata keçirilir.
ÇNL tikinti işlərinin ən qızğın vaxtında podratçı şirkətlər vasitəsilə bütün tikinti sahələrində ümumilikdə bu işlərə 8000-dən artıq işçi cəlb olunmuşdu ki, bunların da 90%-i Azərbaycan vətəndaşları olub.
Layihə 2013-cü ilin birinci rübü üçün nəzərdə tutulmuş bütün işləri vaxtında başa çatdırıb. Bu işlər aşağıdakılardır:
ATA (Bibi-Heybətdəki AMEC-Tekfen-Azfen) tikinti-quraşdırma sahəsində:
Bakı Dərin Özüllər Zavodunda (BDÖZ) bütün planlaşdırılmış işlər 2012-ci ildə başa çatıb və orada inşa olunan dayaq bloku dənizdə quraşdırılmaq üçün aprelin 14-də yola salınıb.
Dəniz və sualtı fəaliyyətlər:
Kaspain Paypkoutinq (CPC) üçün planlaşdırılmış bütün işlər 2012-ci ildə tam təhlükəsiz şəkildə və vaxtında başa çatdırılıb.
2013-cü il üçün qalan ÇNL işləri bunlardır:
ATA tikinti-quraşdırma sahəsində:
Dənizdə və sualtı fəaliyyətlər:
Qeyd: Martın 28-də ONGC Videş Limitid (OVL) şirkəti Hess (BTC) Limitid şirkətinin müvafiq payının alınması prosesini başa çatdırdığından səhmdarların siyahısında Hess (BTC) Limitid şirkəti ONGC (BTC) Limitid şirkəti ilə əvəzlənib.
Birinci rüb ərzində BTC üzrə əsaslı xərclərə $13 milyon xərclənmişdir. Bütün il üçün əsaslı xərclər $97 milyon planlaşdırılır.
BTC-nin gündəlik ötürmə gücü hazırda 1,2 milyon bareldir.
2006-cı ilin iyun ayının 4-də ilk tankerin Ceyhandan yola salınmasından bu ilin birinci rübünün sonunadək BTC vasitəsilə nəql edilmiş təxminən 220 milyon ton (təxminən 1 milyard 648 milyon barel) xam neft Ceyhanda 2140 tankerə yüklənilmiş və dünya bazarlarına göndərilmişdir.
Birinci rüb ərzində BTC vasitəsilə 7,9 milyon ton (59,6 milyon barel) xam neft ixrac olunub və bu neft Ceyhanda 79 tankerə yüklənərək bazarlara yola salınıb.
Hazırda BTC boru kəməri Azərbaycandan əsasən AÇG nefti və Şahdəniz kondensatı daşıyır. Bundan əlavə, BTC vasitəsilə Türkmənistan nefti də nəql olunur.
Birinci rüb ərzində Şahdəniz üzrə fəaliyyətlərə $42 milyon əməliyyat xərcləri və $395 milyon əsaslı xərclər çəkilmişdir. Bütün il üçün bu rəqəmlərin müvafiq olaraq $222 milyon və $2 milyard 270 milyon olacağı gözlənilir.
Hasilat
Ötən rüb ərzində yataq Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə bazarları üçün qaz hasilatını davam etdirmişdir. Şahdəniz Mərhələ 1 qazı Azərbaycana, GOGC (Gürcüstan) şirkətinə, BOTAŞ-a və BTC şirkətinə satılmaqda davam edir.
Birinci rübdə yataqdan 2,42 milyard kub metr (təqribən 85,6 milyard kub fut) qaz və 0,63 milyon ton (təqribən 5 milyon barel) kondensat və ya gündəlik təxminən 27 milyon kub metr (951 milyon standart kub fut) qaz və 55 300 bareldən artıq kondensat hasil edilmişdir.
2006-cı ilin sonlarında Şahdənizdə hasilat başlanandan 2013-cü ilin birinci rübünün sonunadək yataqdan bazarlara təqribən 40 milyard kub metr (1414 milyard standart kub fut) qaz və 10,7 milyon ton (85 milyon barel) kondensat ixrac edilib.
Şahdənizin hasilat sistemi hazırda özünün gündəlik maksimum gücü olan 966 standart kub fut qaz və 55 000 barel kondensat səviyyəsində çalışır və beləliklə də hasilat bazar tələb etdikdə ən yüksək sabit səviyyədə olur.
Qazma əməliyyatları
Mərhələ 1: Birinci rüb ərzində Şahdəniz SDA03y quyusunda qazma əməliyyatlarını davam etdirib. Bu işlər ötən ilin sentyabr ayında başlanmışdı. Bu quyunu 2013-cü ilin üçüncü rübündə təhvil vermək planlaşdırılır. Bu il üçün qalan planlar SDA02 quyusunda intervensiya əməliyyatları aparmaqdır. Bu quyunu 2014-cü ilin birinci rübündə təhvil vermək planlaşdırılır.
Mərhələ 2: 2013-cü ildə İstiqlal qazma qurğusu SDC02 quyusunun aşağı hissəsində qazma əmliyyatlarına başlayıb və bu işlərin bu ilin üçüncü rübündə başa çatması planlaşdırılır. Bu bitəndən sonra qazma qurğusu SDC03 quyusunu qazmağa başlayacaq. Planlara görə həmin quyunu sonra müvəqqəti dayandıracağıq ki, qazma qurğusunun sertifikatlaşdırmasını keçirək. İstiqlal qurğusu vasitəsilə qazma işləri 2014-cü ilin birinci rübündə bərpa olunacaq və quyu ikinci rübdə təhvil veriləcək.
Heydər Əliyev qazma qurğusu ötən ilin sonundan başladığı SDX07Ay quyusunda qazma əməliyyatlarını davam etdirib və bu quyunun bu ilin üçüncü rübündə təhvil veriləcəyi gözlənilir.
Bu qazma qurğusu üçün 2013-cü ildə qalan planlar belədir: qurğuda müəyyən modifikasiyaları və hər 5 ildən bir keçirilən sertifikatlaşdırmanı başa çatdırmaq, sonra isə SDD02 quyusunda qazma əməliyyatlarına başlamaq. Bu quyunun 2014-cü ilin ikinci rübündə təhvil verilməsi planlaşdırılır.
Şahdənizin tammiqyaslı işlənməsi
Şahdəniz Mərhələ 2 və ya Yatağın Tammiqyaslı İşlənməsi (YTİ) Azərbaycan qazını Avropaya və Türkiyəyə çatdıracaq nəhəng bir layihədir. Bu layihə yeni cənub qaz dəhlizi açmaqla Avropa bazarlarına qaz təchizatını və enerji təhlükəsizliyini artıracaq.
Hesablamalara görə $25 milyard dollar dəyərində olan bu layihənin Mərhələ 1-dən olan ildə təqribən 9 milyard kub metr qaza ildə 16 milyard kub metr qaz əlavə edəcəyi gözlənilir. Bu, dünyanın hər hansı bir yerindəki ən böyük qaz işlənməsi layihələrindən biridir.
Sahildən təxminən 70 km məsafədə yerləşən Şahdəniz yatağının işlənməsinin 2-ci mərhələsi layihəsinin planlarına körpü ilə birləşdirilmiş iki yeni hasilat platforması, iki yarımdalma qazma qurğusu vasitəsilə qazılacaq 26 sualtı quyu, suyun 550 metrədək dərinliyində çəkiləcək 500 kilometr uzunluğunda sualtı boru kəmərləri, Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin (CQBK) ixrac gücünə Azərbaycanda 56” diametrli yeni boru kəməri, Gürcüstanda isə iki kompressor stansiyası vasitəsilə ildə 16 milyard kub metr əlavə olunması, həmçinin Səngəçal terminalının genişləndirilməsi daxildir. Şahdəniz qazının Türkiyə və Avropa ərazilərindən daşınması üçün əlavə boru kəmərləri tikilməli və genişləndirilməlidir.
Türkiyə ərazisində Shahdəniz Mərhələ 2 qazı yeni Trans-Anadolu Boru Kəməri (TANAP) vasitəsilə daşınacaq. Bu boru kəməri Xəzər dənizininin geniş qaz ehtiyatlarını Türkiyə və Avropa İttifaqı bazarları ilə bağlayan cənub qaz dəhlizinin əsas bir hissəsi olacaq.
Trans Adriatik Boru Kəməri (TAP) və Nabukko Uest (Nabucco West) layihələri Shahdəniz konsorsiumunun Mərhələ 2 qazını qərbi Türkiyə sərhədindən Avropanın likvid və böyüməkdə olan bazarlarına çatdırmaq üçün cənub dəhlizinin son hissəsi kimi qiymətləndirməkdə olduğu iki variantdır. Bu ilin aprel ayının 1-də Şahdəniz konsorsiumu elan etdi ki, Nabukko Qaz Boru Kəməri (Nabucco Gas Pipeline International) və Trans Adriatik Boru Kəməri (TAP) layihələrindən aldığı yekun təklifləri qiymətləndirməyə başlamışdır. Təqdim olunmuş sənədlər Şahdəniz konsorsiumuna imkan verir ki, hər bir nəql variantı üzrə yekun qiymətləndirmə aparsın və Avropaya ixracın üstün marşrutu haqqında tam məlumat əsasında qərar versin. Avropa boru xətti üzrə yekun qərarın bu ilin iyun ayının sonunadək veriləcəyi gözlənilir. Bundan sonra isə, bu il ərzində Şahdəniz Mərhələ 2-nin yekun investisiya qərarının verilməsi planlaşdırılır.
Şahdəniz tərəfdaşlarından, BP də daxil olmaqla, bəziləri Avropaya qaz nəql edəcək boru kəməri sisteminin hər bir hissəsində iştirak etməyi planlaşdırırlar. Bu sistemə Cənubi Qafqaz Boru Kəməri, TANAP və qazı Avropaya çatdırmaq üçün seçiləcək son boru kəməri variantı, yəni ya TAP, ya da Nabukko Uest daxildir. BP TANAP-da 12%-lik pay almaq üçün ARDNŞ ilə əsas prinsiplərlə bağlı razılıq əldə edib və boru kəməri layihəsinin irəliləməsi yönümündə onun digər iştirakçıları ilə yaxından işləyir. Həm TAP, həm də Nabukko Uest-lə bu layihələrdə iştirak payı almaq hüququ və maliyyələşmə haqqında sazişlər artıq bağlanıb. Bu sazişlər həmin layihələri qısa müddətli maliyyələşmə ilə təmin edir, həmçinin Şahdəniz konsorsiumu iki variantdan hansını Avropa marşrutu kimi seçəcəksə, o boru kəmərinə qoşulmaq hüququnu təmin edir.
Shahdəniz Mərhələ 2 ötən ilin aprel ayında layihə ilkin mühəndis-layihələşdirmə işləri (İMLİ) mərhələsinə daxil olandan bəri çox yaxşı irəliləyib. Ötən il dekabrın 18-də Shahdəniz konsorsiumu ilə ARDNŞ arasında bir sıra sazişlər imzalandı ki, bunlar da 2013-cü ilə planlaşdırılmış yekun investisiya qərarı üçün inam yaradıb. Bu günədək əldə edilmiş irəliləyişin nəticəsi olaraq layihə 2013-cü il ərzində təxminən 2 milyard dollar vəsait xərcləməyi planlaşdırır ki, Şahdəniz Mərhələ 2 layihəsi 2018-ci ildə ilk qazın əldə edilməsinə hazır olsun.
Birinci rüb ərzində CQBK ilə bağlı fəaliyyətlərə $2 milyon əsaslı xərclər sərf edilib. Bütün il üçün bu işlərə $13 milyon əsaslı xərclər gözlənilir.
Bu boru kəməri 2006-cı ilin sonlarında istismara verilərək əvvəl Azərbaycana və Gürcüstana, 2007-ci ilin iyul ayından başlayaraq isə həm də Türkiyəyə Şahdəniz Mərhələ 1 qazını çatdırır.
Birinci rübdə CQBK-nın gündəlik orta ötürücülük gücü 11 milyon kub metrdən artıq (təqribən 390 milyon kub fut) qaz və ya gündə 67 000 bareldən artıq neft ekvivalenti olmuşdur.
CQBK-nın iki operatoru var – BP şirkəti CQBK obyektlərinin tikintisi və istismarı üzrə məsul texniki operator, Statoyl şirkəti isə CQBK-nın biznes icrası üzrə məsul kommersiya operatorudur.
2012-ci ilin əvvəllərində “Giləvar” seysmik gəmisi Şəfəq-Asiman üzrə 3-ölçülü seysmik tədqiqat proqramını başa çatdırandan bəri biz əldə edilmiş məlumatın təhlilini aparırırıq. Bu, həmin müqavilə ərazisində indiyədək aparılmış ilk 3-ölçülü seysmik tədqiqatdır. İndiyədək Azərbaycanda aparılan ən böyük 3-ölçülü seysmik məlumat təhlili olan bu işlərdən sonra məlumatın interpretasiyası üçün 18 ay və ilk kəşfiyyat quyusunun planlaşdırılması üçün isə əlavə bir il vaxt tələb olunur.
Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorundakı Şəfəq-Asiman perspektiv strukturunun birgə geoloji-kəşfiyyatı və işlənməsi haqqında BP ilə ARDNŞ arasındakı hasilatın pay bölgüsü sazişi (HPBS) 2010-cu ilin oktyabr ayında Bakıda imzalanmışdır.
Şəfəq-Asiman bloku Bakıdan təxminən 125 kilometr (78 mil) cənub-şərqdə yerləşir və təxminən 1100 kvadrat kilometr ərazini əhatə edir. Bu dəniz blokunda indiyədək heç bir geoloji-kəşfiyyat işi aparılmayıb. Blok dənizin dərinsulu hissəsində suyun dərinliyinin təxminən 650-800 metr olduğu bir ərazidə yerləşir və kollektorun dərinliyi təxminən 7000 metrdir.
Hazırda BP-də şirkətin birbaşa işçiləri olan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı 2659 nəfərdir. Şirkətin ixtisaslı daimi işçilərinin 84%-ni yerli mütəxəssislər təşkil edir ki, bunların da çoxu yüksək rəhbər vəzifələrdədir.
BP bu ilin əvvəlindən 50 Azərbaycan vətəndaşını işə qəbul edib.
Bundan əlavə, birinci rüb ərzində BP öz mühəndisləri üçün yeni ixtisasartırma proqramına da başlayıb. Bu proqramın məqsədi mühəndislərin BP-dəki karyeralarının ilk illərində peşəkar təcrübəyə əsaslanan inkişafını dəstəkləməkdir. Belə proqramlar şirkətdə artıq quyular, geoloji əməliyyatlar və sağlamlıq, əməyin təhlükəsizliyi və ətraf mühit mütəxəssisləri üçün xeyli müddətdir ki, mövcuddur və uğurlu nəticələri var. Birinci rüb ərzində BP həmçinin mühəndislərə öz illik mükafatlarını təqdim edərək bir qrup yerli mütəxəssisin uğurlarını dəyərləndirmişdir. Bu mükafatları alan yerli mütəxəssislərin sayı əvvəlki illərlə müqayisədə xeyli artıb.
Bizim Xəzərdəki layihələrimizin uğuru həm də yerli əhali üçün hiss edilən faydalar yaratmaq bacarığımızdan asılıdır. Buna nail olmaq üçün irimiqyaslı davamlı inkişaf təşəbbüsləri həyata keçiririk. Bu təşəbbüslərə təhsil proqramları, yerli icmalarda bacarıq və qabiliyyətlərin yaradılması, icmaların sosial infrastrukturla bağlı vəziyyətinin təkmilləşdirilməsi, maliyyə vəsaitlərinə çıxışın təmin edilməsi və təlim vasitəsilə yerli müəssisələrə dəstək və eləcə də hökumət qurumlarına texniki yardım daxildir.
2013-cü ilin birinci rübündə BP və onun tərəfdaşları belə davamlı inkişaf layihələrinə təkcə Azərbaycanda 0,62 milyon dollar xərcləmişlər.
Ölkə iqtisadiyyatının güclənməsinə kömək etmək məqsədilə BP və onun tərəfdaşları Azərbaycanın hər yerində yerli sahibkarlığın inkişafını və yerli bacarıqların yaradılmasını dəstəkləyən davamlı inkişaf təşəbbüslərini davam etdirəcəklər.
Bu qəbildən olan təşəbbüslərin bəzi nümunələri bunlardır:
Biznesimizi əks etdirən təqdimat slaydları ilə tanış olun
Əlavə məlumat üçün BP-nin Bakı ofisindəki mətbuat xidmətində Tamam Bayatlıya müraciət edə bilərsiniz.
Telefon: +994 (0) 12 599 45 57